Hoạt động lấn biển nếu không được quản lý, kiểm soát tốt sẽ có tác động rất lớn đến môi trường, hệ sinh thái cả trước mắt và lâu dài. Lấn biển có thể làm thay đổi điều kiện tự nhiên, địa hình, cảnh quan, chế độ thủy động lực học của khu vực, đe dọa sinh thái môi trường, suy giảm đa dạng sinh học. Điều này đặt ra yêu cầu phải tăng cường quản lý và kiểm soát chặt chẽ các dự án lấn biển.
Khu vực Công ty CP xi măng Công Thanh tự ý đổ đất lấn biển khi chưa được phép
Việt Nam với lợi thế có nhiều khu vực biển ven bờ nông, nhiều bãi bồi, rất thuận lợi cho hoạt động lấn biển. Vì vậy, trong những năm gần đây, ngày càng có nhiều dự án lấn biển ra đời. Nhiều dự án lấn biển quy mô lớn đã và đang được thực hiện. Nhìn chung, hoạt động lấn biển xảy ra ở hầu hết các tỉnh, thành phố ven biển với quy mô khác nhau nhưng chỉ có một số khu vực lấn biển có quy mô lớn như tại tỉnh Quảng Ninh, Hải Phòng, Đà Nẵng, Kiên Giang… Việc lấn biển đã trở thành một hướng mở tích cực cho các đô thị, khu vực ven biển, khẳng định một hướng phát triển cần thiết cho tương lai; đây không chỉ là giải pháp để mở rộng quỹ đất, phát triển kinh tế – xã hội mà còn là giải pháp chủ động ứng phó với tình trạng xói lở bờ biển, nước biển dâng.
Tuy nhiên, bên cạnh những giá trị thu được thì hoạt động lấn biển cũng có rất nhiều vấn đề phải quan tâm, giải quyết. Các công trình, hoạt động lấn biển có thể làm thay đổi điều kiện tự nhiên, địa hình, cảnh quan; ảnh hưởng, làm thay đổi chế độ thủy động lực của khu vực, làm thay đổi dòng chảy ven bờ, gây bồi lắng, sạt lở ở khu vực lân cận và gây xói lở bờ, làm mất an toàn cho chính các công trình; hoạt động lấn biển cũng có thể gây ra tác động không nhỏ đến hệ sinh thái, đa dạng sinh học và các nguồn lợi, tác động tới đời sống của người dân ven biển.
Công ty CP xi măng Công Thanh tự ý đổ hàng 100m đất ra biển khi chưa được phép
Tại Thanh Hóa, mặc dù chưa hoàn thiện hồ sơ liên quan, chưa được Ban quản lý Khu Kinh tế Nghi Sơn cho thuê, bàn giao đất, thế nhưng Công ty Cổ phần xi măng Công Thanh (Công ty Công Thanh) đã tự ý san lấp biển, xây dựng các hạng mục công trình trên khu vực bờ biển thuộc xã Hải Yến và phường Hải Thượng, thị xã Nghi Sơn (Thanh Hóa) tại Dự án Cảng chuyên dụng Công Thanh.
Theo tài liệu từ UBND thị xã Nghi Sơn, Dự án bến cảng chuyên dụng xi măng Công Thanh tại Khu kinh tế Nghi Sơn của Công ty Công Thanh được UBND tỉnh Thanh Hóa chấp thuận chủ trương theo Văn bản số 1396/UBND-NN ngày 16/4/2007. Tiến độ thực hiện dự án, thời gian hoàn thành đưa vào sử dụng, khai thác: quý IV/2018.
Ngày 05/11/2021, UBND tỉnh có Công văn số 17542/UBND-THKH đồng ý gia hạn thời gian hoàn thành hồ sơ, thủ tục đầu tư dự án Cảng chuyên dụng Công Thanh tại Khu kinh tế Nghi Sơn của Công ty Công Thanh đến hết ngày 30/9/2022. Yêu cầu Công ty Công Thanh tập trung các nguồn lực, nhanh chóng hoàn thiện các hồ sơ, thủ tục pháp lý của dự án và triển khai xây dựng dự án, sớm đưa vào hoạt động theo đúng quy định.
Tuy nhiên, thay vì chờ hoàn thiện các hồ sơ, thủ tục pháp lý, Công ty tự ý tập kết vật liệu xây dựng, tổ chức san lấp, lấn chiến đất đai, tiến hành bê tông hóa hàng nghìn mét vuông, xây dựng một số hạng mục công trình khi chưa được các cơ quan có thẩm quyền cho phép.
Ghi nhận vào ngày 23/6/2022 cho thấy, Công ty đã san lấp một phần khu đất thuộc địa phận thuộc phường Hải Thượng, thị xã Nghi Sơn và xây dựng một phần tường rào về phía tây khu đất, xây kè khu vực biển và đổ nền bê tông khu vực sân cảng. Vị trí sân lấp ngoài mặt biển kéo dài hàng trăm mét, bao quanh, tạo thành lối đi có chiều rộng khoảng 5m. Đối với phần diện tích thuộc xã Hải Yến, Công ty cũng đã đổ đất, xây tường bao lên tới hàng trăm mét vuông.
Đối với vi phạm trên, Công ty liên tiếp bị chính quyền địa phương xử lý những sai phạm như: Đội kiểm tra quy tắc xây dựng thị xã Nghi Sơn đã lập biên bản vi phạm hành chính số 04/BB-VPHC ngày 22/7/2021 trong lĩnh vực đất đai đối với Công ty về hành vi lấn, chiếm đất chưa sử dụng tại khu vực đô thị với tổng diện tích là 6,5 héc ta. Ngày 28/7/2021, UBND thị xã Nghi Sơn đã có Tở trình số 191/TTr-UBND gửi UBND tỉnh Thanh Hóa về việc đề nghị xử phạt vi phạm hành chính về lĩnh vực đất đai đối với Công ty Công Thanh.
Ngày 25/10/2021, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa ông Lê Đức Giang đã ban hành Quyết định số 4230/QĐ-XPVPHC xử phạt vi phạm hành chính với số tiền 120 triệu đồng đối với Công ty Công Thanh do đơn vị lấn chiếm đất chưa sử dụng tại khu vực đô thị, tại phường Hải Thượng, thị xã Nghi Sơn. Buộc Công ty cổ phần xi măng Công Thanh thực hiện tiếp thủ tục giao đất, thuê đất theo quy định đối với trường hợp sử dụng đất khi chưa thực hiện xong thủ tục giao đất, thuê đất. Thời gian thực hiện các biện pháp khắc phục hậu quả là 60 ngày.
Đến ngày 20/6/2022, Đội kiểm tra quy tắc xây dựng thị xã Nghi Sơn đã phối hợp các phòng ban có liên quan, kiểm tra xử lý vi phạm trật tự xây dựng đối với Công ty Công Thanh tại Dự án Cảng chuyên dùng Công Thanh và phần mở rộng Cảng chuyên dùng đã bị thu hồi. Qua kiểm tra hiện trạng cho thấy, Công ty Công Thanh đã đổ đất san lấp và xây tường bao với diện tích khoảng 768m2 (chiều theo mặt đường hiện trạng 32m, chiều còn lại 24m, cách mép đường 1,5m). Trên phần đất san lấp, Công ty đã xây dựng xong 1 nhà điều hành, gồm 3 phòng làm việc, 1 khu bếp với chiều dài 16,4m, chiều rộng 6,9m, chiều cao 3,9m, mái lợp tôn.
Theo kết luận tại buổi kiểm tra: Khu vực Công ty Công Thanh xây dựng các hạng mục công trình chưa được bàn giao đất. Việc Công ty tự ý tiến hành xây dựng một số hạng mục công trình là vi phạm hành chính về lĩnh vực đất đai. Do đó, yêu cầu Công ty Công Thanh dừng mọi hoạt động xây dựng công trình, không được xây dựng cơi nới phát sinh thêm. Khi có đầy đủ hồ sơ, thủ tục pháp lý và được cấp phép xây dựng Công ty mới được tiến hành xây dựng. Nếu Công ty cố tình xây dựng sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật.
Đối với vấn đề này, ngày 8/7/2022, UBND thị xã Nghi Sơn đã ban hành Quyết định số 6238/QĐ-XPHC xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai đối với Công ty Công Thanh với số tiền là 6 triệu đồng. Buộc thực hiện tiếp thủ tục giao đất, cho thuê đất theo quy định, buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được.
Theo lãnh đạo UBND thị xã Nghi Sơn: Vi phạm của Công ty Công Thanh tại Dự án Cảng chuyên dụng đã được thị xã giao đội quy tắc kiểm tra lập biên bản, đồng thời tiến hành xử phạt theo quy định của pháp luật. UBND thị xã Nghi Sơn cũng đã có tờ trình gửi UBND tỉnh Thanh Hóa về vấn đề này đồng thời để nghị xử phạt theo đúng thẩm quyền và yêu cầu Công ty Công Thanh phải hoàn thiện hồ sơ, thủ tục pháp lý của dự án theo quy định của pháp luật.
PV
